روغن بهران توربین ۶۸ یک محصول روان‌کننده صنعتی با کیفیت بالا است که توسط شرکت نفت بهران تولید می‌شود و عمدتاً برای سیستم‌های توربین و تجهیزات صنعتی سنگین طراحی شده است. این روغن بر پایه معدنی (معمولاً از نفت خام تصفیه‌شده) ساخته می‌شود و با افزودنی‌های پیشرفته تقویت شده تا عملکرد بهینه در شرایط عملیاتی سخت ارائه دهد. ویسکوزیته آن بر اساس استاندارد ISO VG ۶۸ تعیین شده، که به معنای ویسکوزیته кинماتیکی حدود ۶۸ سانتی‌استوک در دمای ۴۰ درجه سانتی‌گراد است. این سطح ویسکوزیته آن را برای کاربردهایی مناسب می‌کند که نیاز به جریان مناسب در دماهای متوسط تا بالا دارند، بدون اینکه بیش از حد رقیق یا غلیظ باشد، که می‌تواند منجر به اصطکاک بیش از حد یا نشت شود.
ترکیب و فرمولاسیون
روغن توربین بهران ۶۸ از پایه روغن معدنی گروه II یا بالاتر (با تصفیه هیدروتریتینگ برای کاهش ناخالصی‌ها مانند گوگرد و آروماتیک‌ها) تشکیل شده است. افزودنی‌های کلیدی آن شامل:
- آنتی‌اکسیدان‌ها: مانند فنول‌ها یا آمین‌ها، که مقاومت روغن در برابر اکسیداسیون حرارتی را افزایش می‌دهند. این افزودنی‌ها کمک می‌کنند تا روغن در دماهای بالا (تا حدود ۱۵۰-۲۰۰ درجه سانتی‌گراد) پایدار بماند و از تشکیل لجن یا رسوبات اسیدی جلوگیری کنند.
- مهارکننده‌های خوردگی و زنگ‌زدگی: ترکیباتی مانند استرهای فسفات یا بنزوتریازول، که سطوح فلزی را در برابر رطوبت، اکسیژن و آلاینده‌ها محافظت می‌کنند. این ویژگی особенно در محیط‌های مرطوب یا با حضور آب مفید است.
- افزودنی‌های ضدکف و جداسازی هوا: برای جلوگیری از تشکیل کف و حباب هوا در سیستم، که می‌تواند منجر به کاویتاسیون (حفره‌زایی) و آسیب به پمپ‌ها شود.
- افزودنی‌های ضدسایش: مانند زینک دی‌آلکیل دی‌تیوفسفات (ZDDP)، که اصطکاک بین قطعات متحرک را کاهش می‌دهد و عمر بلبرینگ‌ها و پره‌های توربین را افزایش می‌دهد.
- مهارکننده‌های امولسیون: برای جداسازی سریع آب از روغن، که در توربین‌های بخار یا سیستم‌هایی با خطر ورود آب حیاتی است.
این فرمولاسیون بر اساس استانداردهای بین‌المللی مانند DIN ۵۱۵۱۵ قسمت ۱ و ۲ (برای توربین‌های بخار و گاز)، و همچنین الزامات شرکت‌هایی مانند Siemens یا General Electric برای توربین‌ها تطبیق داده شده است. روغن بهران ۶۸ معمولاً فاقد افزودنی‌های حاوی فلزات سنگین مانند سرب است تا با استانداردهای زیست‌محیطی سازگار باشد.
خواص فیزیکی و شیمیایی
- ویسکوزیته: ISO VG ۶۸، با شاخص ویسکوزیته (VI) بالا (معمولاً بالای ۹۵) که نشان‌دهنده پایداری ویسکوزیته در تغییرات دما است. در دمای پایین (مثل -۱۰ درجه سانتی‌گراد)، جریان‌پذیری خوبی دارد و در دمای بالا نازک نمی‌شود.
- نقطه اشتعال: حدود ۲۲۰-۲۴۰ درجه سانتی‌گراد، که ایمنی در برابر آتش‌سوزی را افزایش می‌دهد.
- نقطه ریزش: حدود -۱۵ تا -۲۰ درجه سانتی‌گراد، مناسب برای مناطق با آب و هوای معتدل تا سرد.
- اسیدیته: پایین (کمتر از ۰.۱ mg KOH/g)، که از خوردگی جلوگیری می‌کند.
- پایداری حرارتی: در تست‌های مانند TOST (Turbine Oil Stability Test)، بیش از ۲۰۰۰ ساعت دوام می‌آورد بدون تشکیل رسوب.
- جداسازی آب: در تست ASTM D۱۴۰۱، آب را در کمتر از ۳۰ دقیقه جدا می‌کند.
- فیلترپذیری: عالی، با توانایی عبور از فیلترهای میکرونی بدون مسدود شدن.
این خواص باعث می‌شود روغن در برابر آلاینده‌هایی مانند گردوغبار، ذرات فلزی یا رطوبت مقاوم باشد و نیاز به تعویض مکرر را کاهش دهد (معمولاً هر ۵۰۰۰-۱۰۰۰۰ ساعت کارکرد، بسته به شرایط).
کاربردها
روغن توربین بهران ۶۸ عمدتاً برای روان‌کاری و خنک‌کاری در:
- توربین‌های گاز و بخار: در نیروگاه‌های برق، جایی که روغن گردش می‌کند تا بلبرینگ‌ها، شفت‌ها و گیربکس‌ها را روان کند و گرما را دفع کند.
- سیستم‌های هیدرولیک: در ماشین‌آلات صنعتی مانند پرس‌ها، جرثقیل‌ها یا سیستم‌های کنترل توربین، جایی که نیاز به فشار هیدرولیکی پایدار است.
- کمپرسورها و پمپ‌ها: به ویژه کمپرسورهای گریز از مرکز یا پیستونی در صنایع پتروشیمی و گاز.
- گیربکس‌های صنعتی: در کارخانه‌های سیمان، فولاد یا معادن، برای کاهش اصطکاک و حرارت. این روغن برای محیط‌های با سرعت بالا (تا ۱۰۰۰۰ دور در دقیقه) و بارهای متوسط تا سنگین مناسب است و در صنایع انرژی، تولید برق، پالایشگاه‌ها و کارخانه‌های شیمیایی کاربرد وسیعی دارد. در مقایسه با روغن‌های سنتتیک، ارزان‌تر است اما برای شرایط極限 (مانند دماهای خیلی بالا یا پایین) ممکن است نیاز به جایگزین داشته باشد.
مزایا و محدودیت‌ها
مزایا:
- هزینه پایین‌تر نسبت به روغن‌های سنتتیک.
- سازگاری خوب با مهر و موم‌های الاستومری (مانند نیتریل یا ویتون).
- عملکرد طولانی‌مدت در شرایط عملیاتی استاندارد، که می‌تواند عمر تجهیزات را تا ۲۰-۳۰% افزایش دهد.
- کاهش مصرف انرژی با کاهش اصطکاک.
محدودیت‌ها:
- در دماهای خیلی بالا (بالای ۲۰۰ درجه) ممکن است اکسیده شود، بنابراین برای توربین‌های پیشرفته نیاز به نظارت دارد.
- حساسیت به آلودگی آب؛ اگر آب بیش از ۰.۱% وارد شود، عملکرد کاهش می‌یابد.
- برای کاربردهای غذایی یا پزشکی مناسب نیست، زیرا پایه معدنی دارد.
نگهداری و استفاده
برای بهترین عملکرد، روغن باید در بشکه‌های فلزی یا پلاستیکی در دمای اتاق (۱۰-۳۰ درجه) نگهداری شود و از نور مستقیم خورشید دور باشد. قبل از استفاده، تست ویسکوزیته و اسیدیته توصیه می‌شود. در سیستم، فیلتراسیون مداوم (با فیلترهای ۱۰ میکرونی) و نظارت بر سطح آب و ذرات ضروری است. تعویض روغن بر اساس تحلیل آزمایشگاهی (مانند تست RPCOT برای اکسیداسیون) انجام شود، نه فقط بر اساس زمان.
روغن بهران توربین ۶۸ عملکردی مشابه محصولات خارجی مانند Shell Turbo T ۶۸ یا Mobil DTE ۷۹۷ ارائه می‌دهد.
